Cách sắp xếp đồ thờ trên án gian là một việc làm mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, thể hiện sự thành kính của con cháu đối với tổ tiên. Để không gian thờ cúng mang lại sự bình an và may mắn cho gia đình, việc tuân thủ các nguyên tắc phong thủy là rất quan trọng.
Các vật phẩm thờ cúng trên án gian thường có
Án gian thờ là một mẫu bàn thờ gia tiên được chạm khắc họa tiết điêu khắc tinh xảo, cầu kỳ và sơn son thiếp vàng. Trên án gian sẽ có những vật phẩm thờ cúng, mỗi vật phẩm sẽ có ý nghĩa và cách sắp xếp khác nhau. Theo đó, thông thường án gian thờ bày trí sẽ gồm có:
- Cuốn thư – Hoành phi câu đối.
- Ngai thờ, ỷ thờ, khảm thờ
- Di ảnh thờ
- Đỉnh thờ – Chân nến – Hạc thờ
- Bát hương
- Đôi mâm bồng.
- Khay chén thờ, Đài thờ
- Đèn thờ – Đôi lọ hoa – Ống đựng hương
Việc sắp xếp vật phẩm thờ cúng trên án gian thờ chuẩn quy tắc phong thủy không những thể hiện được lòng thành của gia chủ mà mà còn tránh được các vận khí xui xẻo, mang lại nhiều điều tốt đẹp, may mắn và tài lộc.
Cách sắp xếp đồ trên án gian thờ cho hợp phong thủy
Khi sắp xếp đồ thờ cúng trên án gian thờ, gia chủ có thể tham khảo quy tắc trên sơ đồ sau:
Vị trí cuốn thư, hoành phi – câu đối
Cuốn thư câu đối hay bức hoành phi sẽ được đặt ở vị trí trên cùng, trung tâm của án gian thờ mang ý nghĩa về lời dặn dò của cha ông và nhắc tới công đức của tổ tiên truyền lại cho con cháu, soi sáng đường lối cho thế hệ mai sau.
Câu đối được treo ở 2 bên và thấp hơn so với bức hoành phi và ở 2 bên án gian thờ của gia tiên. Hoặc có thể treo sát tường, còn hoành phi treo hơi xiên xuống một góc khoảng 15-30 độ.
Vị trí đặt ngai thờ, khảm thờ
Ngai thờ, ỷ thờ, khảm thờ sẽ được đặt ở vị trí chính giữa và phía trong cùng của án gian thờ. Bên trên ngai thờ thường đặt linh vị, bài vị của tổ tiên. Ngai thờ có thể được làm bằng gỗ sơn son thếp vàng hoặc được đúng bằng đồng.
Vị trí đặt di ảnh
Di ảnh thờ phải được đặt trang nghiêm, đối xứng 2 bên phía trên án gian thờ theo nguyên tắc “Nam Tả- Nữ Hữu” (Nam trái, nữ phải), tức là di ảnh của ông được đặt ở phía bên tay trái của bà, còn di ảnh bà sẽ đặt ở phía bên tay phải của ông.
Việc đặt di ảnh ở trên án gian thờ là cách để người thân tưởng nhớ, lưu giữ và trân trọng những người đã khuất. Còn việc thờ cúng sẽ khiến cho người ở lại cảm thấy tâm thanh tịnh, lòng bình an hơn, giống như ông bà tổ tiên vẫn còn hiện hữu mỗi ngày trong gia đình.
Vị trí đặt chân nến – hạc thờ – đình thờ
Đôi chân nến, đôi hạc thờ và đỉnh thờ khi kết hợp tạo thành bộ tam sự hoặc bộ ngũ sự trên án gian thờ. Đỉnh thờ – hạc thờ – chân nến thường được đặt hoặc bán theo bộ để phù hợp với kích thước và màu sắc mẫu án gian thờ.
*Đỉnh thờ: Đỉnh thờ được dùng để đốt trầm hương trong dịp Lễ, Tết tạo hương thơm, không khí trang nghiêm và linh thiêng cũng như bày tỏ lòng thành kính của con cháu đối với ông bà tổ tiên.
*Đôi hạc thờ: Đôi hạc thờ thể hiện sự hòa hợp giữa âm và dương, trời và đất. Hạc đứng trên mai rùa tượng trưng cho khát vọng và sự trường tồn. Còn hạc đứng ở bên các vị thần biểu thị cho sự trường thọ và vĩnh cửu.
*Đôi chân nến: Đôi chân nến được làm bằng đồng hoặc bằng gỗ. Chân nến bên Tả tượng trưng cho hành Dương là mặt Trời, còn bên Hữu tượng trưng cho hành Âm là mặt Trăng.
Vị trí đặt bát hương
Bát hương là một trong số những vật phẩm quan trọng trên bàn thờ gia tiên. Bát hương được xếp ngay bộ tam sự, ngũ sự gồm một hoặc 3 bát, dùng để cắm hương, thể hiện sự biết ơn của con cháu đối với đấng sinh thành.
Bát hương được xem là cửa ngõ để con cháu mong cầu được nhiều điều tốt đẹp, may mắn, từ tâm linh. Chất liệu thích hợp để làm bát hương trên án gian thờ gia tiên là gốm sứ, được chạm khắc hoa văn “song long chầu mặt nguyệt”.
Vị trí đặt đôi mâm bồng
Vị trí đặt đôi mâm bồng là ở phía trước bàn và hai bên án gian thờ. Đôi mâm bồng dùng để đựng trầu cau, hoa quả và tiền vàng mã. Mâm bồng hướng Đông dùng để đựng hoa, còn mâm bồng hướng Tây để đặt quả.
Việc sử dụng mâm bồng với những món đồ cúng là cách thể hiện sự tôn kính và tấm lòng thành đối với ông bà, tổ tiên và cầu mong được sự che chở từ bề trên. Tùy vào kích thước, màu sắc của án gian thờ để gia chủ lựa chọn kích thước phù hợp.
Vị trí đặt khay chén thờ, đài thờ
Bộ khay chén thờ, đài thờ được đặt ở vị trí phía trước của bát hương. Bộ đựng khay chén thờ được làm bằng gỗ hoặc đồng. Bộ đài thờ gồm 3 hoặc 5 đài nhỏ có nắp để cầm.
Vị trí đặt đèn thờ, lọ hoa, ống đựng hương
Đèn thờ, đôi lọ hoa, ống đựng hương được đặt ở vị trí hai bên, phía ngoài cùng của án gian thờ từ trên xuống.
Đèn thờ thường được làm bằng đồng, để thắp sáng án gian thờ. Đôi lọ hoa bằng đồng hoặc sứ dùng để cắm hoa những ngày lễ Tết. Ống đựng hương để đựng hương hoặc cắm đũa trên án gian thờ.
Trên đây là sơ đồ giải thích ý nghĩa của 14 món thờ cúng trên án gian thờ. Tùy thuộc vào mục đích thờ cúng, không gian, kích thước phòng thờ mà gia chủ có thể lược bớt một số món đồ mà vẫn đảm bảo sự trang nghiêm và linh thiêng.